Page 170 - Panorama Audiovisual Iberoamericano 2024

170 PANORAMA AUDIOVISUAL IBEROAMERICANO 2024

2. Türk Dizilerinin Yapisi

Diziler Türkiye’deki açık televizyon kanallarının en yüksek reyting alan içerikleridir. Türk
dizileri yapımcı ve yayıncıların yoğun bir rekabeti altında üretilmektedirler. Bu yoğun rekabet ortamı
dizilerin başarısını belirleyen en önemli etkendir. Tüm yaratıcı ve teknik kadrolar rekabet koşullarında
kendilerine günlük yayın içinde yer bulabilmek ve yayında tutunabilmek için olağanüstü bir çaba
harcamaktadır.

Diziler, yoğun emek, sert bir üretim disiplini ve yüksek sermaye ile üretilmektedirler. Türkiye’de
ortalama bir dizi setinde günde 50 ile 200 arasında değişen sayılarda kişi (yönetmenler, senaristler,
yapımcılar, yapım ekipleri, müzisyenler, oyuncular, figüranlar, ışıkçılar, sesçiler, setçiler, kameramanlar,
makyözler, kostümcüler, diğer kamera arkası ekipleri, post-prodüksiyon görevlileri, yemek ve
ulaşım hizmeti veren kişiler vb) çalışmaktadır. Projenin niteliğine göre özellikle yardımcı oyuncu ve
figüranlardaki farklılıklar nedeniyle sayı 300’e kadar ulaşmaktadır. Türkiye’de dizi sektörü üretim
bandındaki sürekliliği nedeniyle oldukça profesyonelleşmiştir. Dizi setlerinde çalışan tüm yaratıcı ve
teknik kadrolar profesyoneldir. Üretimin yüksek bilgi, tecrübe ve nitelik gerektiren yapısı amatörlüğe
izin vermemektedir.

Bir Türk dizisi 3 ile 6 ay arasında değişen aralıklarda bir ön hazırlık aşamasından geçmektedir.
Bu süreçte yapımcı ve yayıncı kuruluş, başta senaryo olmak üzere dizinin içeriği ve bölümlerin
hikayeleri ile ilgili senaristlerle veya senaryo ekipleri ile yoğun şekilde çalışmaktadır. Sonrasında
yapımcı, yayıncı kuruluş ile beraber diziyi yönetecek yönetmen veya yönetmenlere karar vermektedir.
Ardından çekimlerin başlamasına yakın veya çekim sürecinde oluşan projenin niteliğine göre
oyuncular seçilmekte ve tüm diğer ekipler ve teknik kadrolar oluşturulmaktadır.

Bugün ülkemizde ulusal açık bir kanalda yayınlanan bir Türk dizisinin uzunluğu 90 dakika
ile 170 dakika arasında değişmektedir. Diziler bir hafta içinde çekilip tamamlanmakta ve yayına
hazır hale getirilmektedir. Bu olağanüstü üretim koşulunun temel sebebi yayıncı kuruluşların
bugüne kadar uyguladığı politikalar, reyting sistemi ve yapımlar arasındaki rekabet ortamıdır.
Yayıncı kuruluşlar dizilerin arasına yayın kuşağı içinde daha fazla reklam alabilmek ve günlük
reyting ortalamasında başarı elde etmek için dizi sürelerinin uzun olmasını talep etmektedirler.
Yayıncılar oldukça sınırlı bir yapım ve yayın garantisi vermektedir. Bu da yapımcıların yayın
bandında kalabilmeleri için daha yoğun bir hazırlık evresi ve yayın döneminde daha yenilikçi,
farklı, sarsıcı, şaşırtıcı ve izleyiciyi ekran başında tutacak günlük yaşamı da yakalayabilen hikayeler
ortaya koymalarına sebep olmaktadır.

Haftalık olarak yayın yapılan diziler, TV kanallarında özellikle prime-time denilen 20.00-24.00 saat
aralığında gösterilmektedir. Bu kuşak izleyicilerin en yoğun TV izledikleri saatlerdir. Haliyle reklam
verenler için de en değerli reklam alanlarıdır. Ayrıca dizilerin yayınlanan bölümleri TV kanalları
tarafından birkaç kez başka saat dilimlerinde yayınlanmaktadır. Böylece farklı türdeki seyircilerin
de diziye aşina olması hedeflenmektedir. Yine yapımı tamamlanmış olan dizilerinde belli aralıklarla
tekrar yayınlarını kanallarda görmemiz mümkündür.

3. Türk Dizilerinin Yayginliği

Bu değerlendirmenin yazıldığı sırada Türkiye’de yedi ulusal açık televizyon kanalında toplamda
haftalık olarak 31 yerli dizinin yayınının devam ettiği tespit edilmiştir. Yıl boyunca yaklaşık olarak
ulusal açık televizyon kanallarında 60 adet farklı haftalık yeni dizi yayınlanmaktadır. Günlük dizi,
ulusal ve uluslararası platformlar için üretilen dizilerde eklenince sayı ülke genelinde yıllık 100’e
ulaşmaktadır.

Bugün itibariyle Türk dizileri ABD’den sonra dizi ihracatında Dünya sıralamasında ikinci sırada
yer almaktadır. Ülkenin tüm görsel işitsel sektöründen bağımsız olarak tek başına sadece dizi ihracatı
olarak ele alınırsa ilk sırada yer aldığı kolayca ifade edilebilir. Türk dizileri 170 ülkede toplamda 1
milyar seyirci sayısına ulaşmış durumdadırlar. Bu sayı her geçen gün artmaktadır. Özellikle Türk