Page 169 - Panorama Audiovisual Iberoamericano 2024

ARTÍCULO 3

Türkiye dizi sektörü üzerine bir degerlendirme

Burhan Gün

1. Giriş

Türkiye’de dizi film sektörü bir yanı sanat bir yanı ticari üretim olan özel bir iş alanıdır. Yoğun
rekabetçi yapısı, yeni hikâye arayışları, yeni anlatım kurma çabaları ve yeni yapımlar vücuda getirme
zorunluluğu onu diri tutmaktadır. Dizi filmlerin dağıtım kanallarının çok güçlü ve yaygın olması
nedeniyle diziler kitleseldir. Televizyon, internet, kablolu yayın, VOD, mobil ve dijital platformlar vb.
yaygın dağıtım mecraları sayesinde diziler bir anda milyonlarca insana ulaşmaktadır. Ayrıca birçok
ülkeden farklı olarak Türk dizileri Dünyanın birçok farklı ülkesine ihraç edilebilme kabiliyetine
sahiptir. Türkiye’de dizi sektörü, bu dağıtım becerisi ve yaygınlığı nedeniyle belli zamanlarda toplum
üzerinde belirleyici etkiler yapabilmektedir. Dizi filmler ülkemizin veya ihraç edildiği ülkelerin
ulusal gündemini dahi belirleyebilmektedirler.

Diziler günlük tüketilen ve günlük dağıtılan sanat üretimleri olarak Türkiye ekonomisi ve sosyal
yaşamı için oldukça önemli hale gelmişlerdir. İstatistiklere göre Türk insanı günde üç ile altı saat
aralığında TV izlemektedir. Ortalaması 3.9 saattir. İzlediği içerikler ağırlıklı olarak sinema eserleri
olan diziler, reklâmlar ve/veya sinema filmleridir. Ancak her halükârda Türk televizyon izleyicisinin
en çok tercih ettiği başat programlar dizi filmlerdir.

Diziler aynı zamanda bir iletişim alanı iken belgesel diziler gibi türleri bir bilgilendirme aracıdırlar.
Ancak ülkemizde belgesel diziler çok sınırlı mecralarda kendilerine yer bulurken kurmaca diziler
hemen hemen tüm ulusal kanallarda en önemli saat dilimlerinde izleyici ile buluşmaktadır. Diğer
önemli bir husus Türkiye’de insanlar kendi topraklarına ait hikayeleri izlemektedirler. Bu nedenle
yabacı dizi filmler açık televizyon kanallarında izlenme alanı bulamamaktadır. İzle öde (VOD)
platformlarında ve ücretli kablolu yayın yapan kanallarda (PAY TV) ise yabacı diziler sınırlı da
olsa Türkiye’de izlenmektedir. Bu tür dizi filmlerin izleyicileri oldukça sınırlıdır. Türk halkı genel
olarak Türk dizisi izlemeyi tercih etmektedir. Türkiye’de sosyal medya kullanım oranı da oldukça
yüksektir. Sosyal medya kullanıcıları da oldukça yüksek oranda sosyal medya mecralarında dizileri
tekrar tekrar izlemektedir.